تعامل مفهوم هویّت با مفاهیم فضایی

نویسندگان

  • بهادر زارعی زارعی استادیار جغرافیای سیاسی دانشگاه تهران
چکیده مقاله:

هویّت که عامل شناسایی خود در برابر دیگری است، از یک­سو نشانگر شباهت­هاست و از سوی دیگر نمایانگر تفاوت­ها. هویّت را می­توان به عنوان یک مفهوم روان­شناختی، فرهنگی و نیز جغرافیایی معرّفی کرد که وجهه، ادراک، وظایف و تعاملات فرد با دیگران را پی­ریزی می­کند به طوری که هویّت، ادراک شکل­گرفته در افراد از پدیده­های جغرافیایی را تثبیت و تقویت می­کند. هدف مقالۀ حاضر آن است که با بررسی تعاریف و ویژگی­های مفهوم هویّت، رابطۀ این مفهوم با شاخص­های اساسی علم جغرافیا و به طور اخص با مفاهیم فضایی ـ سیاسی ارزیابی و مورد مطالعه قرار گیرد.  بسته به ماهیت نظری پژوهش، از روش توصیفی ـ تحلیلی و با بهره­گیری از منابع دست اول و معتبر لاتین و فارسی برای انجام آن استفاده شده است.  حال سوال اساسی پژوهش این است که بیشترین تعامل هویّت با کدام مفاهیم فضایی ـ سیاسی است؟ به نظر می­رسد که هویّت، مفهومی ذهنی است که نقش مهمی در شکل دادن به تصاویر ذهنی و ادراک انسان از مفاهیم فضایی نظیر مکان، فضا، مقیاس، ملّت، قلمرو و مرز دارد و به عبارتی هویّت با پدیده­های عینیِ جغرافیایی در تعامل مداوم و مستمر است . یافته­های مقاله نشان می­دهد که هویّت «مکانی» بخش زیربنایی هویّت افراد و گروه­ها است که از طریق دیگر مکان­ها یعنی «فضا»های وابستگی، بستری برای فعالیّت­ها و رفتارهای انسانی در «مقیاس»های مختلف می­باشد. در این بین «مرز»های هویّتی منجمله مقولۀ هویّت ملّی و به تعاقب آن «قلمرو» ملّی مطرح می­شود که آن­گاه اعمال حاکمیّت، قدرت و نظارت انحصاری بر پهنۀ مشخصی از سرزمینِ باهویّت اعمال می­شود. جان کلام آنکه مفهوم ذهنیِ هویّت با مفاهیم عینی و فضایی جغرافیایی سیاسی رابطۀ تنگاتنگ و ارگانیک دارد و دائماً همدیگر را معنا می­بخشند و یکدیگر را بازتولید می­کنند. فلذا هویّت با مشخص کردن خود و دیگری در ترکیب با مفاهیم فضایی موجب وابستگی و پیوند فرد و گروه­های اجتماعی در مقیاس­های فضایی مختلف به قلمروهای جغرافیایی می­شود.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

تعامل زبان، هویت و اینترنت

زبان همواره در شکل‌گیری و ابراز هویت نقش ارزنده و بسیار فعال داشته است و این نقش در عصر حاضر که عصر انقلاب فناوری‌های اطلاعاتی و ارتباطی است بسیار بارزتر و پررنگ تر شده است. یکی از دلایل اصلی اهمیت روز افزون زبان در شکل‌گیری و ابراز هویت از طریق فناوری‌های مدرن، کم رنگ شدن و حاشیه‌ای شدن شاخص‌های سنتی هویت مانند نژاد، رنگ پوست، موقعیت جغرافیائی و غیره است. در عصر حاضر امکان ارتباط الکترونیکی گس...

متن کامل

تعامل مفاهیم حقوقی و روانپزشکی «جنون»

قانون مجازات اسلامی مصوب 1370 با اشاره ای به جنون و درجات آن، تمام ماجرای اختلالات روانی و تأثیرات این اختلالات بر مسؤولیت کیفری را در ماده 51 این قانون خلاصه کرده است. این اجمال گویی سبب تشتت آرای قضات و دیگر صاحبنظران در شناخت مفهوم حقوقی جنون از مفهوم روانپزشکی آن شده است. این مقاله سعی دارد تا حدودی به تبیین این تعامل بپردازد.

متن کامل

ایران فرهنگی: تعامل یا تقابل با هویت غرب

ایران فرهنگی ازجمله حوزه‌های اصلی فرهنگی ـ تمدنی در جغرافیای هویتی امروز است که همواره مورد توجه پژوهشگران و اندیشمندان بوده است. میراث فرهنگی ـ تمدنی که به واسطة عناصر و مؤلفه‌های مشترک زبانی، فرهنگی، و اجتماعی پدید آمده است، حاصل تجربة تاریخی طولانی‌ای است که با پیوند دادن معرفت و هویت «خودآگاهی تمدنی» را به بار آورده است؛ معرفت به میراث غنی مشترک میان کشورهای منطقه و هویتی برآمده از عناصر و ...

متن کامل

هویت خانوادگی و تعامل در فضای سایبرنتیک

فضای سایبرنتیک به عنوان یک فضای مجازیِ نوپدید، جذاب و فراگیر به سرعت جای خود را در عرصه تعاملات اجتماعی باز می‌کند. عده‌ای با خوشبینی مزیت‌های آن را برمی‌شمارند و برخی هم با بدبینی از مضرات آن هشدار می‌دهند؛ هر دو گروه نیز شواهدی بر مدعای خود دارند. مقاله حاضر ماحصل تحقیقی دست اول برای آزمودن یکی از مهمترین مدعیات در این عرصه است که تاثیر فضای سایبرنتیک بر هویت خانوادگی می‌باشد. بدین منظور، ابتد...

متن کامل

تعامل زبان، هویت و اینترنت

زبان همواره در شکل گیری و ابراز هویت نقش ارزنده و بسیار فعال داشته است و این نقش در عصر حاضر که عصر انقلاب فناوری های اطلاعاتی و ارتباطی است بسیار بارزتر و پررنگ تر شده است. یکی از دلایل اصلی اهمیت روز افزون زبان در شکل گیری و ابراز هویت از طریق فناوری های مدرن، کم رنگ شدن و حاشیه ای شدن شاخص های سنتی هویت مانند نژاد، رنگ پوست، موقعیت جغرافیائی و غیره است. در عصر حاضر امکان ارتباط الکترونیکی گس...

متن کامل

تعامل مفاهیم حقوقی و روانپزشکی «جنون»

قانون مجازات اسلامی مصوب 1370 با اشاره ای به جنون و درجات آن، تمام ماجرای اختلالات روانی و تأثیرات این اختلالات بر مسؤولیت کیفری را در ماده 51 این قانون خلاصه کرده است. این اجمال گویی سبب تشتت آرای قضات و دیگر صاحبنظران در شناخت مفهوم حقوقی جنون از مفهوم روانپزشکی آن شده است. این مقاله سعی دارد تا حدودی به تبیین این تعامل بپردازد.

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 33  شماره 1

صفحات  29- 41

تاریخ انتشار 2019-02-20

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023